Πιστεύω ακράδαντα ότι η δημοκρατία δεν μπορεί να είναι πραγματική και πλήρης αν δεν μας περιλαμβάνει όλους. Η πολιτική συμμετοχή, το δικαίωμα ψήφου και το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι δεν είναι πολυτέλειες. Είναι βασικά και θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι η ίδια η αξιοπρέπεια.

Εδώ και 24 χρόνια, σχεδόν τη μισή μου ζωή, ζω στην Ελλάδα. Από την πρώτη στιγμή που πάτησα το πόδι μου σε αυτή τη χώρα, επέλεξα να αγωνιστώ για κάτι μεγαλύτερο από εμένα: για τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών. Όχι μόνο ως “ομάδα-στόχο” ή “Ευάλωτη Ομάδα” αλλά αναδεικνύοντάς τους ως ενεργούς πολίτες, πολίτες με δικαιώματα και υποχρεώσεις. Ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας που δικαιούται να έχουν τη δική τους φωνή, και όχι να μιλούν οι άλλοι για αυτούς.

Από τα πρώτα χρόνια της δράσης του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων, προωθήσαμε με συνέπεια την αρχή της αυτοσυνηγορίας (self-advocacy), όχι μόνο ως θεωρία, αλλά ως πρακτική. Πιστεύω βαθιά ότι οι κοινότητες πρέπει να είναι παρούσες και ενεργές στα τραπέζια των αποφάσεων – όχι απλά συμβολικά, αλλά ουσιαστικά.

Γι’ αυτόν τον λόγο στηρίξαμε από την αρχή την οργάνωση των Συμβουλίων Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων (ΣΕΜΠ) στον Δήμο Αθηναίων. Και στη συνέχεια, ως πρόεδρος του ΕΦΠ, συνέβαλα ενεργά στην οργάνωσή τους σε πολλούς δήμους της χώρας. Πάντα με την πεποίθηση ότι το τοπικό επίπεδο είναι το πιο άμεσο, το πιο αναγκαίο, το πιο προσβάσιμο και το πιο δημοκρατικό. Τα ΣΕΜΠ, παρόλους  τους περιορισμούς τους, είναι το μόνο θεσμικό όργανο που επιτρέπει στις κοινότητες να συμμετέχουν, έστω και συμβολικά, στον δημόσιο διάλογο. Και αυτό έχει τεράστια σημασία.

Πολύ πριν αποκτήσω ελληνική ιθαγένεια, συμμετείχα ενεργά σε καμπάνιες για την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στις εκλογές. Τότε δεν είχα δικαίωμα ψήφου, αλλά είχα – και εξακολουθώ να έχω – το δικαίωμα, και το καθήκον να υπερασπίζομαι τη δημοκρατία και να στέλνω το μήνυμα: η συμμετοχή είναι καθήκον όλων μας.

Όταν απέκτησα την ελληνική ιθαγένεια, ένιωσα βαθιά τιμή αλλά και μεγάλη ευθύνη. Το 2019, αποδέχθηκα με υπερηφάνεια την πρόταση να είμαι υποψήφιος στις Ευρωεκλογές. Η πολιτική παράταξη είχε για μένα δευτερεύουσα σημασία. Ο σκοπός και η αποστολή μου ήταν ξεκάθαρος: να εκπροσωπήσω την ανάγκη για ενεργή συμμετοχή, για ορατότητα και αξιοπρέπεια και να προωθήσω την ενεργή πολιτική συμμετοχή των πολιτών με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, μέσα από την κορυφαία πράξη δημοκρατίας: τις εκλογές.

Για μένα είχε ξεχωριστή σημασία το γεγονός ότι η υποψηφιότητά μου προτάθηκε και εγκρίθηκε από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό και το κυβερνόν κόμμα. Ήταν ένα ισχυρό μήνυμα πως η πολιτεία αναγνωρίζει την αξία της συμμετοχής και της εκπροσώπησης ανθρώπων με μεταναστευτικό και προσφυγικό υπόβαθρο και τους καλεί να συνδιαμορφώσουν το μέλλον της χώρας και της Ευρώπης. Μιλάμε για τις εκλογές που αναδεικνύουν τους εκπροσώπους της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – τον ανώτατο θεσμό δημοκρατίας όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Συμμετείχα με όλες μου τις δυνάμεις στην προεκλογική εκστρατεία και συγκινήθηκα βαθιά όταν είδα χιλιάδες Ελληνίδες και Έλληνες να με εμπιστεύονται με την ψήφο τους, να αναγνωρίζουν τη διαδρομή και το όραμά μου, και να μου δίνουν χώρο να τους εκπροσωπήσω – ακόμα κι αν τελικά δεν εκλέχθηκα. Το γεγονός και μόνο ότι μου δόθηκε αυτή η τιμή, θα παραμείνει ένα από τα πιο καθοριστικά και περήφανα σημεία της ζωής μου. Μια στιγμή που με σημάδεψε και θα με ακολουθεί για πάντα.

Εμπόδια και Προκλήσεις

Προφανώς, δεν είναι καθόλου εύκολο να οργανώσεις μια προεκλογική εκστρατεία, ειδικά όταν διαφέρεις από τους άλλους και κυρίως όταν δεν έχεις τις ίδιες ευκαιρίες. Όταν προέρχεσαι από προσφυγικό ή μεταναστευτικό υπόβαθρο και εισέρχεσαι στον χώρο της πολιτικής, δεν ξεκινάς από την ίδια αφετηρία με τους υπόλοιπους.

Το πρώτο μεγάλο εμπόδιο είναι ο αποκλεισμός από τα πολιτικά δικαιώματα. Χιλιάδες άνθρωποι που ζουν και εργάζονται για δεκαετίες στην Ελλάδα, που έχουν χτίσει τη ζωή τους εδώ, έχουν οικογένειες, κοινότητες και τους δεσμούς τους, δεν έχουν κανένα πολιτικό δικαίωμα. Ούτε ψήφο, ούτε φωνή, ούτε συμμετοχή στις αποφάσεις που καθορίζουν τη ζωή τους.

Η απόκτηση της ιθαγένειας είναι ίσως το πιο χρoνοβόρο, νομικά και γραφειοκρατικά αδιαπέραστο εμπόδιο. Η διαδικασία είναι γεμάτη καθυστερήσεις, ασαφή κριτήρια, οικονομική επιβάρυνση και συνεχείς απορρίψεις. Για πολλούς ανθρώπους, παρά τη μόνιμη παρουσία τους, τη συμβολή τους στην κοινωνία και τη φορολογική τους συνέπεια, η ελληνική ιθαγένεια μοιάζει με άπιαστο όνειρο. Έτσι, παραμένουν αόρατοι μέσα στο δημοκρατικό σύστημα.

Επιπλέον, ακόμα και όταν δόθηκε αυτή η ευκαιρία – το δικαίωμα ψήφου, όπως συνέβη με τον νόμο του 2010 που επέτρεψε για πρώτη φορά στους νόμιμους μετανάστες να ψηφίσουν στις δημοτικές εκλογές – το χάσαμε γρήγορα, όταν αυτός κρίθηκε αντισυνταγματικός. Ψηφίσαμε μία φορά. Και μετά, μας στέρησαν ξανά τη φωνή μας.

Το δεύτερο εμπόδιο ήταν η οικονομική ανισότητα. Δεν είχα καμία χρηματοδότηση, καμία επαγγελματική στήριξη, κανένα δίκτυο επικοινωνίας. Προσπάθησα μόνος, με περιορισμένα μέσα και χωρίς πρόσβαση στα μεγάλα ΜΜΕ. Και πάνω απ’ όλα, κουβαλούσα την ανασφάλεια και την αυτοαμφισβήτηση που συχνά συνοδεύουν την προσφυγική εμπειρία.

Το τρίτο εμπόδιο ήταν η ξενοφοβία και οι διακρίσεις. Δεν είναι απλώς ρητορική. Είναι καθημερινή πραγματικότητα. Εγώ, οι συνεργάτες μου και τα γραφεία μας έχουμε δεχθεί στοχευμένες ρατσιστικές επιθέσεις. Θυμάμαι ένα συγκεκριμένο περιστατικό κατά την προεκλογική περίοδο: σε ένα αεροδρόμιο, η αστυνομία με σταμάτησε στο checkpoint ως “ύποπτο διακίνησης μεταναστών”. Με υπέβαλαν σε ελέγχους, κάλεσαν ειδική υπηρεσία. Τελικά, δεν βρέθηκε τίποτα. Ο αστυνομικός μου είπε: “Συγγνώμη, φαίνεσαι πολύ γνωστός και σκέφτηκα μήπως είσαι διακινητής.” Δηλαδή, η ορατότητα ενός μετανάστη μπορεί να θεωρηθεί… απειλή;

Τέλος, υπάρχει το πρόβλημα του συμβολισμού χωρίς ουσία – το λεγόμενο tokenism. Υποψήφιοι από μεταναστευτικό ή προσφυγικό υπόβαθρο χρησιμοποιούνται συχνά στα ψηφοδέλτια για να «στολίζουν» την εικόνα της διαφορετικότητας, χωρίς πραγματική στήριξη ή πρόθεση εκλογής τους. Δεν ζητάμε χάρη ή προνομιούχα μεταχείριση. Ζητάμε ισότιμη μεταχείριση.

Και ακριβώς γι’ αυτό δημιουργήθηκε το Democracy4all: Για να σπάσει τα τείχη του αποκλεισμού. Για να μιλήσουμε ανοιχτά για όλα αυτά τα εμπόδια. Για να αγωνιστούμε συλλογικά, όχι μόνο για τα τυπικά δικαιώματα, αλλά για ουσιαστική συμμετοχή, φωνή, ισότητα και δημοκρατία στην πράξη.

Το Democracy4all είναι η απάντηση μας στην αόρατη πραγματικότητα που μας επιβάλλουν. Είναι ο χώρος, το εργαλείο και το κίνημα που γεννήθηκε από τις κοινότητες και ανήκει σε όλους όσοι πιστεύουν σε μια δημοκρατία χωρίς αποκλεισμούς.

Για εμένα, η πολιτική συμμετοχή είναι μια πράξη απελευθέρωσης. Είναι η στιγμή που δηλώνεις: “Είμαι εδώ. Υπάρχω. Συμμετέχω.“

Και γι’ αυτό δεν θα σταματήσω ποτέ να αγωνίζομαι.